De regering is van plan om een ‘designated survivor’ aan te wijzen. Die persoon dient het roer over te nemen als de regering in één keer wordt weggevaagd. Dat is nog niet zo eenvoudig om voor elkaar te krijgen maar soms toch wel, bijvoorbeeld op Prinsjesdag. Dan hebben alle heren en dames van de regering zich verzameld en heeft het doel zich verengd tot de Ridderzaal. Die survivor vertoefd gedurende zo’n bijeenkomst elders, in alle eenzaamheid heel ver weg van de drukte.

Wie zou zo’n ‘designated survivor’ kunnen zijn? In principe ieder lid van de regering. Wellicht een minder bekend lid maar weer wel met voldoende potentie om het land te leiden in een erbarmelijke tijd. Dan lijkt de spoeling dun. Moet het dan wel een lid van de regering zijn? Iemand zonder politieke achtergrond? Lastig. Dan iemand uit de eerste kamer? Daar zijn ze teveel bezig met wetten en minder uitvoerend. Dat is geen goed CV als de handen uit de mouwen moeten worden gehaald. De tweede kamer dan? Jesse Klaver? Die hemdsmouwen heeft hij wel. Maar te jong en te weinig overwicht en ervaring. Thierry Baudet dan? Dat vooruitzicht zal voor menigeen al een ramp op zich zijn. Klaas Dijkhof soms? Hij kan in ieder geval wel zorgen voor een goede afleidingsmanoeuvre want aan de vooravond van de algemene beschouwingen kwam hij met het idee om overtredingen in achterstandswijken zwaarder te straffen dan dezelfde overtredingen elders. Het idee kon niet rekenen op veel bijval maar dat was ook helemaal niet de bedoeling. Zelfs zijn eigen VVD premier wuifde het ballonnetje weg en liet het vakkundig leeglopen. Maar goed ook want je kunt er op wachten dat er een amendement langs komt die de wet iets verruimd en aan achterstandswijken ook politieke partijen toevoegt. Dan komt Dijkhof met de leden van zijn eigen VVD een beetje klem te zitten.

Dijkhof zat er helemaal niet mee en lachte in zijn vuistje want het idee had uitstekend gewerkt als bliksemafleider om te voorkomen dat de coalitie teveel zou worden aangesproken op de dividendbelasting. Want die stond toch echt in de troonrede: “De vennootschapsbelasting wordt lager en de dividendbelasting wordt afgeschaft”. Het kwam er bij de koning wat haperend uit alsof hij er zelf ook niet in geloofde, maar het werd toch maar gezegd.

Dijkhof was alweer met wat anders bezig en gooide een nieuw blok op het haardvuur. Met veel aplomb kondigde hij zijn vertrek uit de katholieke kerk aan. Het was geen late reactie op de vele meldingen van seksueel misdrijven die de laatste jaren opborrelen in die kerk. Nee, het bleek een reactie op een persoonlijke aanval van een bisschop die hem ‘hyperindividualist’ had genoemd. Dat is voor de kerk dan wel geen goede aanbeveling, het maakt hem uitstekend geschikt om de rol van ‘designated survivor’ op zich te nemen. Immers in tijd van nood valt er niet veel te overleggen. Dan moet snel worden besloten. En dat gaat in je eentje het snelst.

Deze zomer heb ik af en toe een wedstrijd gezien van het WK-voetbal maar het enige team dat mij is bijgebleven is dat van de Thaise voetballertjes. En die deden niet eens mee aan het WK. Samen met hun coach zaten ze opgesloten in een grot. Wat was het spannend en wat waren ze voorbeeldig, en netjes, en geduldig. En dan kregen we een week na hun bevrijding ook nog een update over hoe het nu met hun ging. En er lagen zelfs plannen om er een film van te maken. Ik moet er niet aan denken. Wat een overexposure. Het leek soms wel allemaal in scène gezet. Dan is het vast om interne Thaise problemen te verhullen.

Als het over in scene zetten gaat, kunnen ze in Thailand nog wat opsteken van de fractie Denk in de tweede kamer. Die verzonnen wat quotes van Wilders om zich hier tegen te kunnen afzetten. Daarmee kreeg hun fractie tenminste wat profiel. Maar de altijd publiciteitsbewuste heren van Denk gaven even niet thuis toen het TV-programma ‘Laat op 1’ hen om uitleg vroeg. Het programma moest het doen met een quote van hun huisadvocaat. Zoiets verzin je niet, zoiets denk je alleen.

In dat ‘Laat op 1’ laat presentatrice Nadia Moussaid trouwens zien hoe je moet invallen: klaar staan op het moment dat je nodig bent. Ook al is dat een week eerder dan afgesproken omdat de weeën van Eva Jinek zich eerder aankondigde dan verwacht. En als je invalt, zorg er dan voor dat jouw voorganger snel wordt vergeten. De wat egocentrische, kinderlijke en soms ook wat pinnige manier van presenteren van Jinek, is vervangen door ontspanning waarbij wordt doorgevraagd en ook anderen aan tafel de ruimte krijgen om mee te doen aan het gesprek. Een verademing. Dat Jinek nog maar lang zwanger mag zijn.

In het programma zat ook de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen. Ze had het over de ingestorte brug in Genua. ‘Kan dit ook hier gebeuren’ was de vraag. ‘Nee’, antwoordde de minister vol verve. Letterlijk ijzersterk want die brug kan alleen instorten in Genua. Figuurlijk zwak, want natuurlijk kan dit hier ook gebeuren. Wellicht gevoed door chauvinisme gaat de minister er maar vanuit dat een brug hier niet kan instorten omdat we in Nederland iets meer controles uitvoeren op infrastructurele werken. Ze had beter kunnen zeggen dat de kans hier kleiner is.

Naast de minister zat Maarten van der Weijden. Van iedere vraag maakt Maarten een lange afstand zwemtocht. Nu had hij het plan opgevat om de Elfstedentocht te zwemmen! Om geld op te halen voor kankeronderzoek. Fantastisch zo’n ambassadeur en wat een kerel. Geweldig hoe hij zijn kwaliteit inzet voor het goede doel. Dat het ook anders kan zagen we bij Zomergasten. Daar zat Louis van Gaal. Louis wist de vele kwaliteiten van Louis in te zetten ten behoeve van Louis. Onbeschaamd liet Louis fragmenten zien over Louis om daarmee te laten zien hoe geweldig Louis wel niet is. Het was bijzondere zomer TV, dat wel.

Eerstekamerlid Postema stopt als voorzitter van de PvdA-fractie. De druk werd te groot na een per ongeluk breed verspreid WhatsApp-bericht van partijprominent Lilianne Ploumen. Postema is naast politicus ook voorzitter van de raad van bestuur van de stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs, de koepel waar het VMBO Maastricht onder valt. En daar zit de pijn. Op deze school is zoveel mis met de schoolexamens dat alle 354 eindexamen leerlingen alsnog geen diploma krijgen. Dit kregen ze te horen nadat ze door de school al waren gefeliciteerd en ze al menig examenfeestje achter de rug hadden. Goed dat Postema zijn verantwoordelijkheid neemt. Maar waarom dan niet opstappen als schoolbestuurder? Nu voelt het toch een beetje alsof je je arm hebt gebroken en je vervolgens je been in het gips laat zetten. Het is wellicht weer zo’n slinkse regentenstreek. Want stoppen als fractievoorzitter is niet hetzelfde als uit de Eerste Kamer stappen. Het is dus eigenlijk een afleidingsmanoeuvre om op het pluche te kunnen blijven zitten en de bruto jaarvergoeding van €29.800 voor die ene dag in de week dat hij in de Eerste Kamer wordt verwacht, te kunnen behouden. En dat naast de €178.999 voor zijn bestuursfunctie in Maastricht. Met dat rare bedrag zat meneer net €1 onder de Balkenende-norm. Wat een berekenend gedrag. Het is het soort gedrag waarbij je je net aan de regels houdt maar je verder niets aantrekt van de publieke opinie.

Nee, dan Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie. Die stopt niet zo snel. Zelfs als hij rugpijn heeft zorgt hij dat hij bij de NAVO-top in Brussel is. Het was hartverscheurend om te zien en je kon als je heel dicht bij het televisiescherm kwam zijn pijnscheuten voelen. En al dat medeleven om hem heen. Op een paar narrige Europese leiders na dan, die net deden of ze niets zagen. Maar niet Mark Rutte. Die was er als de kippen bij om Juncker als de beste wijkzuster te ondersteunen. Misschien roken die doorlopers wel dat Juncker straal bezopen was en gaven ze hem de ruimte om in zijn eigen val te lopen. Nou ja lopen, het was meer waggelen. Het drank- en rookprobleem van Juncker is een publiek geheim. Je zou zeggen dat hem dat kwetsbaar maakt. Maar het tegendeel is waar, want verbreek je de omerta dan kun je een topfunctie binnen de Europese hiërarchie wel vergeten. Daar kan voormalig eurogroep voorzitter Jeroen Dijsselbloem over meepraten. Of Rutte was dus heel voorkomend en toonde zijn empatisch vermogen, of hij is een vazal die zijn Europese baas ten koste van alles wil behoeden voor een afgang. Dan is hij dus eigenlijk een slijmbal, wellicht op zoek naar een baantje. Zoals hij dat zelf dacht te regelen voor Halbe Zijlstra bij de Wereldbank. Maar deze week zette de keurige diplomaat Davidse een streep door dat plan. Ex-minister Zijlstra vertrekt dan maar naar het bedrijfsleven. Ongetwijfeld voor eventjes. Daarna duikt hij, zodra de herinnering aan zijn bezoek aan de datsja van Poetin is vervaagd, weer ergens op in een politieke rol. Zeer waarschijnlijk als lid van de Eerste Kamer en wellicht als fractievoorzitter.

Ware liefde verschijnt op onverwachte momenten maar wel vaak op verwachte plaatsen. Het werk is een erkend podium voor de liefde. Het schijnt dat 1 op de 4 werknemers wel eens een relatie met iemand van het werk heeft gehad. En als liefde op het werk uitgroeit tot een ‘ongemakkelijke waarheid’, zorgt het ook voor slachtoffers.

In mei werd een Rotterdamse hoofdofficier van justitie op non-actief gesteld (of in procureurs-generaal taal ‘met buitengewoon verlof gestuurd’) vanwege een verzwegen relatie met een andere hoofdofficier. En in die systeemwereld van juridische regelgeving gaat het er kennelijk toch al losjes aan toe, want diezelfde hoofdofficier had eerder een relatie met weer een andere hoofdofficier. En afgelopen week moesten de voorzitter van GroenLinks en een partijgenoot (en tweede Kamerlid) het veld ruimen. Ze hadden een liefdesrelatie verzwegen terwijl ze in een gezagsverhouding met elkaar stonden. ‘Love is a battlefield’ wist Pat Benatar al in de jaren 80.

Liefde verzwijgen kan dus zorgen voor ongemakkelijke taferelen. Dan maar alles open gooien en zo transparant zijn als het water van een bergbeek? Daarvoor kunnen we bij de Amsterdamse ex-wethouder Rob Oudkerk in de leer. Lang bleef zijn liefde voor het ambt van burgemeester van die stad stil. Maar toen de vacature opnieuw werd opengesteld, kon hij zijn ‘innerlijke stem’ niet meer negeren en moest hij wel solliciteren. En dat doet hij in alle openheid, hij toont (persoonlijke) kwetsbaarheid en gaat diep door het stof over zijn eerder gemaakte fouten. Hij schaamt zich daar nu voor en is bang voor afwijzing maar de liefde voor de stad is groter. Lovenswaardig, het roept discussie op en er wordt over hem gesproken. Dat heeft hij voor elkaar. Maar plaveit zijn openheid de weg naar het stadhuis of graaft hij juist zijn eigen graf en is hij nu bij voorbaat al kansloos?

Niet zo lang geleden was ik als adviseur betrokken bij het voornemen om een fietspad af te sluiten. Nou ja afsluiten, het ging er eigenlijk om dat halverwege het pad een paaltje werd geplaatst waardoor geen auto’s meer van noord naar zuid en andersom konden rijden. Het fietspad werd namelijk regelmatig door automobilisten als sluiproute gebruikt. Fietsers konden nog wel gewoon gebruik blijven maken van het pad. Een deel van de aanwonenden had zelf om de afsluiting gevraagd. Maar juist één aanwonende bleef vasthoudend en wilde geen obstakel. Het bleek dat deze persoon iedere ochtend en avond het sluipweggetje gebruikte en door de maatregel 850 meter per keer moest omrijden. Toen deze persoon zijn zin niet kreeg was zijn wereld te klein. In plaats van zijn verlies te nemen opende hij frontaal de aanval op de raadsleden: ‘zij luisteren niet’ en ‘als je door het volk bent gekozen, hoor je ook naar dat volk te luisteren’ en ‘dat noemt zich volksvertegenwoordiger’. Natuurlijk waren de raadsleden ‘plucheplakkers’ en wist de persoon nu wel ‘op wie hij de volgende keer niet gaat stemmen’.

Hier werd voor mij weer eens benadrukt: de democratie zelf kent spelregels maar om deel te nemen aan die democratie zijn er nauwelijks regels. Bijna iedereen kan meedoen. Het enige criterium om een toegangskaartje te krijgen zijn zachte maatregelen zoals leeftijd, verblijf en/of nationaliteit. Deze criteria gaan echter niet over ‘wie’ je bent. Over een gewenste houding wordt niet gerept. Vragen als ‘hoe volwassen kun je omgaan met andermans mening?’ en ‘hoe ga je om met andermans belang?’ kortom ‘hoe empatisch ben je?’, worden niet gesteld. Eigenlijk zouden aan actieve deelnemers van de democratie, de stemmers, best meer eisen mogen worden gesteld Een cursus 'democratische vorming' zou dan niet misstaan. En slechts met een voldoende voor deze cursus verkrijg je een toegangskaartje tot de democratie.

Moeten we beginnen met deze cursus? En zo ja, waar? Alleen op middelbare scholen of maar meteen breed voor iedere huidige stemgerechtigde?