Fossielen
In aanloop naar de klimaattop in Parijs was deze week een opmerkelijke beweging zichtbaar. Na organisaties als Greenpeace, Milieudefensie en diverse actiegroepen die al heel lang hun zorgen over kolencentrales en fossiele brandstoffen kenbaar maken was er nu ook bredere steun. Uit de wetenschap kwam een oproep van professoren om de kolencentrales in Nederland te sluiten en uit minder voor de hand liggende hoek, die van de investeerders zoals de ING bank, verzekeraar Allianz en pensioenfonds ABP, kwam het bericht dat zij stoppen met de financiering van kolencentrales.
Ook de tweede kamer kon niet achterblijven en onder aanvoering van PvdA en GroenLinks is er gediscussieerd over een klimaatwet en heeft het kabinet de opdracht gekregen om een plan te maken om de Nederlandse kolencentrales te sluiten. De VVD en het CDA gingen hier helaas niet in mee. Volgens hen zal het sluiten van de steenkoolmijnen leiden tot een hogere CO2 uitstoot. Een merkwaardige conclusie met een hoog 'kop in het zand' gehalte, vasthoudend aan bestaande belangen en weinig toekomstgericht.
Uit de marketingwereld komt het model van Rogers. Hierin zijn de pioniers oftewel de 'early adopters' de groepen die in een vroeg stadium doorhebben dat er iets moet veranderen. Daarna komt de massa (majority) waarbij voorlopers en achterlopers worden onderscheiden. Pas daarna komen de achterblijvers waarbij het inzicht om te veranderen ontbreekt. Hier lijken de VVD en het CDA zich in de discussie te bevinden. Rogers noemt deze groep 'laggards' maar in deze context is 'halsstarrigen' of wellicht 'fossielen' beter passend.
Klimaatneutraal 's-Hertogenbosch
Afgelopen week was ik bij de startbijeenkomst "klimaatneutraal 's-Hertogenbosch 2050". Een goed initiatief van de gemeente om ook de inwoners te betrekken bij de invulling van het pad naar het doel "klimaatneutraal in 2050". Dan gaat het om vragen als 'welke ideeën leven er?', 'hoe kunnen deze ideeën worden gebundeld?' en 'hoe kunnen ze worden uitgevoerd?'.
De energie onder de aanwezigen stroomde rijkelijk. Een goed voorteken. Helaas kwamen niet echt veel mensen op de bijeenkomst af maar alles begint met een kleine groep, zoals een marathon ook begint met een eerste stap. Het gaat om kunnen en willen. En de wil was er zowel bij de deelnemers als bij de ambtenaren.
In 2030 kan heel Nederland draaien op energie uit zon, wind of water. Daarom is "klimaatneutraal 's-Hertogenbosch 2050" niet echt een ambitieuze doelstelling. Den Bosch sluit hiermee achter in de rij aan, in gezelschap van Den Haag. Minder ambitieus dan bijvoorbeeld Tilburg en Goirle (2045), Haarlem en Maastricht (2030) en ver achter Emmen, Zaanstad en Enschede (2020). Het doel moet dan ook eenvoudig te bereiken zijn.
Gevoel van urgentie
De gemeente Emmen heeft zichzelf uitgeroepen tot “windmolen vrije gemeente” maar is door de provincie teruggefloten en wordt nu gedwongen om mee te werken aan het plaatsen van windmolens. Emmen dacht de toekomst nog even voor zich uit te kunnen schuiven. Kennelijk is de noodzaak voor het opwekken van duurzame energie daar nog niet echt doorgedrongen. Voor het creëren van een “gevoel van urgentie” kan nog worden geleerd van de Telecom providers.
Niet geheel toevallig beklaagde KPN zich onlangs over de mobiele bereikbaarheid van 112. Volgens hen is 112 in een gebied van 60.000 voetbalvelden niet mobiel bereikbaarheid. Dat is 1% van Nederland. Er zijn enkele duizenden zendmasten nodig om mobiele dekking in heel Nederland te kunnen garanderen. KPN is de publieke opinie alvast aan het mobiliseren want volgende week is hierover een hoorzitting in de 2de kamer.
Bij het “uitrollen” van het netwerk lopen de providers tegen 2 zaken aan:
- De kosten van de installatie van de zendmasten
- Het plaatsen van de zendmasten
Voor het eerste willen ze dat de (provinciale) overheid bijspringt bij de minder rendabele zendmasten. Die komen dan te staan op plaatsen waar het bereik van 112 nu onvoldoende is. Wat het tweede punt betreft stuiten de providers nog al eens tegen weerstand vanuit de bevolking. Mensen hebben liever geen zendmast in de buurt. Niet alleen om esthetische redenen (horizon vervuiling) maar ook om gezondheidsredenen. Door nu aan de bel te trekken dat 112 niet altijd mobiel bereikbaar is, creëren ze een “gevoel van urgentie” waardoor bezwaren tegen zendmasten snel ondergeschikt raken en dus verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Het oproepen van een “gevoel van urgentie” gaat bij 112 wel eenvoudiger dan bij windmolens. Immers bij 112 gaat het over iets dat elders kan maar op bepaalde plaatsen nog niet. Dat voelt alsof ons iets wordt onthouden. Bij windmolens gaat het om het opwekken van energie. Maar dat kan nu ook al. Het verschil tussen fossiele en duurzame opgewekte energie is in de huiskamer niet echt merkbaar. Het plaatsen van windmolens zou veel gemakkelijker gaan als het wel iets merkbaars zou toevoegen. Zoals het plaatsen van elektriciteitspalen in het verleden nauwelijks problemen gaf omdat daar iets tastbaars tegenover stond: het (elektronisch) ontsluiten van een gebied.
Bij het plaatsen van windmolens is het enige argument om te overtuigen dat we er op de lange termijn niet aan ontkomen om duurzame energie op te wekken. Maar voor iemand die daar (nog) niet in gelooft, is dat geen sterk argument. Daar raak je wel de kern van duurzaamheid: over de korte termijn heen naar de toekomst kijken. Oftewel, voorkomen dat de oplossingen van vandaag de problemen van morgen zijn. Verder kijken dan de dag van vandaag is echter niet voor iedereen even gemakkelijk. En dan helpt, bij het overtuigen van mensen, het creëren van een “gevoel van urgentie”.
Roundup
In het Brabants dagblad las ik de column van Tommy Wieringa waarin hij de schadelijke gevolgen voor de gezondheid door het gebruik van onkruidverdelger Roundup beschrijft. De gezondheidseffecten op de lange termijn zijn bij dieren onderzocht. Het heeft onvruchtbaarheid, misvormingen en kanker tot gevolg. De gevolgen voor de mens worden nog in kaart gebracht. Maar wel zijn de volgende cijfers bekend:
-
44% van alle Europeanen heeft glyfosaat, het gif uit Roundup, in het lichaam
-
In Nederland werd bij 5 op de 8 proefpersonen glyfosaat in het lichaam aangetroffen
Wieringa geeft aan dat "gemakzucht de mens blind maakt voor de gevolgen op de lange termijn".
Dit is een bekend psychologisch gegeven. Je ziet het als je iemand een voorstel doet: "je ontvangt €100 vandaag of €110 over een week". Vrijwel iedereen kiest voor de €100 vandaag. Als je het voorstel wijzigt in €100 over een jaar of €110 over een jaar en een week, kiest vrijwel iedereen voor de €110. "Als je dan toch al een jaar hebt gewacht maakt die week extra niet uit", lijkt de redenatie. Maar het is nog steeds dezelfde tijdsspanne, een week, dat je moet wachten, als in het eerste voorbeeld. Zo zijn we ook geneigd om grotere risico's te nemen als de gevolgen verder weg liggen. Daarom heeft vrijwel geen enkele jongere belangstelling voor een pensioenverzekering. Hier raak je in feite de kern van duurzaamheid: zorgen dat de oplossingen van vandaag niet de problemen van morgen zijn.
Op de korte termijn speelt de emotie een grotere rol dan de ratio. Dit wordt mooi geïllustreerd in bijgaand video waarbij de lerares in de klas weggaat terwijl een spekje op tafel ligt. Als het snoepgoed er nog is als de lerares terug is krijgt de leerling twee snoepjes. Toch is de drang zo groot dat de meeste leerlingen niet van de lekkernij kunnen afblijven.
Met hersenscans is bovenstaande overigens goed te volgen. Het blijkt dat beide opties activiteiten veroorzaken in de (prefrontale) neocortex. In dit deel van de hersenen zitten de cognitieve en emotionele functies. Maar de te verwachte korte termijn voordelen veroorzaken ook prikkels in het limbisch systeem. Hier worden emoties en herinneringen gevormd. Hoe meer emotionele opwinding hoe meer mensen kiezen voor een snelle behoefte bevrediging. Dus voor de korte termijn. Iets om rekening mee te houden bij (publieks) campagnes om duurzaamheid te bevorderen.
Archief
- november 2024
- oktober 2024
- september 2024
- augustus 2024
- juli 2024
- juni 2023
- mei 2023
- april 2023
- november 2022
- oktober 2022
- september 2022
- augustus 2022
- april 2022
- maart 2022
- februari 2022
- januari 2022
- december 2021
- oktober 2021
- september 2021
- augustus 2021
- juni 2021
- mei 2021
- april 2021
- maart 2021
- februari 2021
- december 2020
- november 2020
- oktober 2020
- augustus 2020
- juli 2020
- juni 2020
- mei 2020
- april 2020
- maart 2020
- februari 2020
- januari 2020
- december 2019
- november 2019
- oktober 2019
- september 2019
- augustus 2019
- juli 2019
- juni 2019
- mei 2019
- april 2019
- maart 2019
- februari 2019
- januari 2019
- december 2018
- oktober 2018
- september 2018
- augustus 2018
- juli 2018
- juni 2018
- mei 2018
- april 2018
- maart 2018
- februari 2018
- januari 2018
- december 2017
- november 2017
- oktober 2017
- september 2017
- augustus 2017
- juli 2017
- juni 2017
- mei 2017
- april 2017
- maart 2017
- februari 2017
- januari 2017
- december 2016
- november 2016
- oktober 2016
- september 2016
- augustus 2016
- juli 2016
- juni 2016
- mei 2016
- april 2016
- maart 2016
- februari 2016
- januari 2016
- december 2015
- november 2015
- oktober 2015
- september 2015
- augustus 2015
- juli 2015
- juni 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- januari 2015
- december 2014
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- augustus 2014
- juli 2014
- juni 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
- november 2013
- oktober 2013
- september 2013
- augustus 2013
- juli 2013
- juni 2013
- mei 2013
- april 2013
- maart 2013
- februari 2013
- januari 2013
- december 2012
- november 2012
- oktober 2012
- september 2012
- augustus 2012
- juli 2012
- juni 2012
- mei 2012
- april 2012
- maart 2012
- februari 2012
- januari 2012
- december 2011
- november 2011
- oktober 2011
- september 2011
- augustus 2011
- juli 2011
- juni 2011
- mei 2011
- april 2011
- maart 2011
- februari 2011
- januari 2011
- december 2010
- november 2010
- oktober 2010
- september 2010
- augustus 2010
- juli 2010
- juni 2010
- mei 2010
- april 2010
- maart 2010
- februari 2010
- januari 2010
- december 2009
- november 2009
- oktober 2009
- september 2009
- augustus 2009
- juli 2009
- juni 2009
- mei 2009
- april 2009
- maart 2009
- februari 2009
- januari 2009
- december 2008
- november 2008
- oktober 2008
- september 2008
- augustus 2008
- juli 2008
- juni 2008
- mei 2008
- april 2008
- maart 2008
- februari 2008
- januari 2008
- december 2007
- november 2007
- oktober 2007
- september 2007
- augustus 2007
- juli 2007
- juni 2007
- mei 2007
- april 2007
- maart 2007
- februari 2007
- januari 2007
- december 2006
- november 2006
- oktober 2006
- september 2006
- augustus 2006
- juli 2006
- juni 2006
- mei 2006
- april 2006
- maart 2006
- februari 2006
- januari 2006
- december 2005
- november 2005
Rubrieken
- aanbesteding
- agendacommissie
- algemene zaken en middelen
- begroting
- bestuursakkoord
- bezuinigen
- Big data
- blog
- Boek: Organisaties in Transitie
- Bonussen
- Burgerparticipatie
- Cinemec
- Circus
- citymarketing
- Communicatie
- cultuur
- dagboek
- de zanding
- Den Bosch
- dierenwelzijn
- duurzaamheid
- Economie
- Economy for the common good
- ede oost
- europa
- Fairtrade
- fietsvervoer
- food valley
- fractie
- framing
- Gemeente.nu
- gemeenteraad
- GroenLinks
- groenlinks/progressief ede
- harskamp
- het nieuwe landgoed
- integratie
- integriteit
- Internet of Things
- jongerenraad
- kernhem
- kredietcrisis
- Leiderschap
- masterscreen
- milieu
- natura2000
- onderwijs
- Otterlo
- Out of the box
- Permar
- Presidium
- Privacy
- raadsledennieuws
- raadsvergadering
- raadsvragen
- Raadszaal
- reclamebelasting
- ruimtelijke ontwikkeling
- samen voor Ede
- samenleving
- Schoolbank
- Senspiratie
- spoorzone
- Stadslandbouw
- Starterslening
- stedenband
- Transitie
- UMTS
- veldhuizen
- vergrijzing
- verkiezingen
- Vertrouwelijkheid
- volksvertegenwoordiger
- VVV
- Walas
- Wielrennen
- WMO
- wonen in recreatiegebieden
- Woningmarkt
- Zorg