Als je de bezuinigingsvoorstellen van het college van B&W zoals beschreven in de meerjaren begroting bestudeerd, zie je dat de pijn niet eerlijk wordt verdeeld. Die pijn wordt daar gelegd waar een beetje minder al snel heel erg wordt gevoeld. Bijvoorbeeld door het afschaffen van regelingen voor minima of door te bezuinigen op de kinderboerderij. Hierdoor worden heel veel mensen getroffen en het levert verhoudingsgewijs heel weinig op.

Over het proces van bezuinigen is GroenLinks/PE ook niet te spreken. Iedere inwoner heeft eind augustus kunnen inspreken en de raad is begin september om haar visie gevraagd. Dan is er voldoende informatie om met een goed voorstel te komen. Dat voorstel had nu voor moeten liggen om in de Raad van november te worden besproken. Dan hadden we allemaal geweten waar we aan toe zijn. Door dit voorstel niet voor te leggen, worden de inwoners te lang in onzekerheid gehouden. Het college geeft hier een draai aan door te stellen dat we nog tijd hebben “omdat de bezuinigingen toch pas in 2012 ingaan”. Dat is waar, maar daarmee negeer je wel wat er onder de inwoners, verenigingen en bedrijven leeft. Zij verwachten juist duidelijkheid. Speel dan ook in op die verwachting. Dat hoort ook bij besturen. En natuurlijk is het niet gemakkelijk om in deze tijd een besluit te nemen over de financiën, en natuurlijk gaat dat ergens pijn doen. Maar dat is nog geen reden om een besluit voor je uit te schuiven. Als je een besluit kunt uitleggen, dan kun je deze ook nemen.

Een discussie over wat voor gemeente we willen zijn had de besluitvorming kunnen vergemakkelijken. Wil je bijvoorbeeld een toeristische gemeente zijn dan ga je dus niet bezuinigen op fietspaden of op de schaapskudde. En blijf je van de toeristenbelasting af. En als je jezelf als economisch centrum wil profileren dan leg je bijvoorbeeld de nadruk op gunstige vestigingsvoorwaarden. Deze fundamentele discussie is echter nooit gevoerd en dat breekt nu op. Hierdoor groeit de onzekerheid in de edese samenleving. Deze onzekerheid wordt nog aangewakkerd door de recente blunders van dit college bij het aanbesteden van Het Nieuwe Landgoed, van de bouw aan de Halte maar ook bij de parkeergarage bij Cinemec. Keer op keer pakken de gemaakte keuzes verkeerd uit en trekt dit college aan het kortste eind. Dat geeft weinig vertrouwen in de slagkracht van dit bestuur. Hierdoor groeit de onzekerheid in de edese samenleving en met deze onzekerheid groeit de ontevredenheid.

Deze week is circus Belly Wien in Ede neergestreken. Komende week zal het circus een aantal optredens verzorgen. Hoewel een circus met dieren onder bepaalde omstandigheden in Nederland is toegestaan is het jammer dat de gemeente Ede een vergunning heeft verleend. Eerder heeft de fractie van GroenLinks/PE al mogelijkheden gegeven om de komst van een circus op zijn minst te bemoeilijken.

Circus Belly Wien heeft een slechte reputatie. Om die reden roept het circus bij veel mensen weerstand op. Dat heeft weer tot gevolg dat de spanning tussen tegenstanders van het circus en medewerkers van het circus regelmatig oploopt. Dit heeft in een aantal steden al geleid tot vechtpartijen. Opvallend is dat ook de actiegroep Voorpost heeft gedemonstreerd tegen het circus. De actiegroep is juist deze week ook in Ede in het nieuws geweest.

Circus Belly Wien is meerdere malen lichtzinnig omgesprongen met haar dieren zoals paarden, tijgers, olifanten, kamelen, lama’s, zebra’s en giraffen. Het gaat dan om het vervoer en de verzorging ter plaatse. Zo is in Utrecht een giraffe kunnen ontsnappen. Deze week zijn twee olifanten uit het circus in het centrum van Ede gesignaleerd. Het is niet moeilijk om voor te stellen wat er allemaal kan gebeuren als zo’n olifant zich van de krachtigste kant laat zien.

De fractie van GroenLinks/PE heeft daarom het college gevraagd of er een vergunning is verleend om de olifanten in het centrum rond te laten lopen en zo nee, wat gaat het college dan doen? Daarnaast verzoekt de fractie het college om actie te ondernemen zodat de veiligheid voor mens en dier is gewaarborgd. Dit betekent concreet:

• controleren of alle vergunningen voor het in bezit hebben van dieren in orde zijn en 
• de Landelijke Inspectie Dienst vragen om te controleren op dierenwelzijn.

Tot slot nog een aantal links over de problemen die zijn ontstaan in Nederlandse steden door de komst van het circus:

Mei 2007. Giraffe ontsnapt 

September 2007: Protest en aangifte tegen circus Belly Wien 

Januari 2008: circus Belly Wien in Hoogeveen

Mei 2008. Vechtpartij IJsselstein 

Mei 2008. Voorpost demonstreert tegen Belly Wien in Katwijk 

Oktober 2009: Vechtpartij De Burcht   

Deze week zag ik bij een bezoek aan de brandweer een bedrijfsfilm. Hierin werden ondermeer de motieven van de brandweerlieden weergegeven waarom ze bij de brandweer zijn gegaan. Een van hen vertelde dat “het uitrijden met hoge snelheden een fantastische ervaring is”. Dat deed me denken aan de les die ik lang geleden leerde: “de motieven van mensen om iets te doen voor een ander liggen vaak dichter bij de persoon zelf dan bij de ander”. Zo geven mensen die gaan helpen in bijvoorbeeld Afrika aan dat ze dit doen “omdat het zo’n goed gevoel geeft”, of omdat “het goed op je CV staat”. Lees maar eens in interviews met mensen die daadwerkelijk iets voor een ander hebben gedaan.

Dit klinkt negatief maar het positieve is dat de inzet daardoor veel langer kan worden volgehouden. Als je plezier en motivatie afhankelijk is van hoe een ander reageert, raak je sneller teleurgesteld dan wanneer je plezier rechtstreeks voortkomt uit de zelf gekozen handeling. Ik wil niet zeggen dat altruïsme niet bestaat en dat het allemaal neerkomt op egoïsme, maar het zit ook weer niet heel ver van elkaar af.

Je kunt deze gedachte van “what’s in it for me?” ook op de samenleving toepassen. Het lijkt alsof het kabinet van CDA en VVD er vanuit gaat dat Nederland er het mooiste uit ziet als ieder maar voor zichzelf zorgt. Deze liberale gedachte is een doorn in het oog van de linkerkant. Daar gaat het juist om het eerlijk verdelen van welvaart. En dat hoeft dus niet altijd uit altruïsme. Linksom of rechtsom? Het doet er niet toe, als we de welvaart maar verdelen. En als het moet, dus zelfs uit egoïsme. Maar dan moet je wel duidelijk maken wat het voordeel is voor de ander. Nou, hier een paar redenen die kunnen motiveren:

• in landen waar mensen zich zeker en veilig voelen doordat bestaanszekerheid wordt geboden omdat er goede sociale voorzieningen zijn, is de productiviteit het hoogst,
• een hoge productiviteit zorgt voor een hoog bruto nationaal inkomen,
• om de productiviteit te verhogen zijn alle beschikbare krachten nodig,
• door mensen die aan de zijlijn staan kansen te geven komt een reservoir aan krachten beschikbaar,
• uitsluiting door armoede en achterstand veroorzaken maatschappelijk problemen waar van de bestrijding vele malen meer kost dan wat je nu besteed om deze mensen er bij te betrekken.

Lastig is wel dat je op de korte termijn de nadelen, lees de kosten, ziet en pas op de lange termijn de voordelen, lees de opbrengsten. En de meeste mensen zijn helaas korte termijn denkers. Daarbij komt dat de kosten zich eenvoudiger laten kwantificeren dan de opbrengsten. Zie ook mijn blog “de lessen van Maslow” http://is.gd/fUGSC van 14 mei 2009.

Wat hebben Groningen, Goes en  Culemborg  met elkaar gemeen? Het zijn allen “fairtrade gemeenten”. Fairtrade staat voor eerlijke handel. Het gaat er om dat artikelen die in de plaatselijke winkels, restaurants en bedrijven te koop zijn op een eerlijke manier zijn gemaakt. Eerlijk betekent dan dat de artikelen op een transparante en zuivere manier zijn geproduceerd en dat hier een redelijke beloning tegenover staat. En het gaat niet alleen om voedingsartikelen als koffie, thee, rijst en wijn maar ook om bijvoorbeeld kleren, speelgoed en sieraden. En iets ruimer gezien gaat het zelfs over het inkopen van groene energie en eerlijk bankieren. Om “fairtrade gemeente” te kunnen zijn is het niet voldoende dat er alleen in de winkels eerlijke producten liggen. Ook bij scholen en in sportkantines moet je eerlijke producten kunnen kopen. Het gaat in feite om maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Om “fairtrade gemeente” te zijn moet een gemeente aan een aantal criteria voldoen. En aan criteria als “fairtrade opnemen in het beleid” of “het organiseren van een evenement waarbij de nadruk op fairtrade ligt”, kan een gemeente redelijk zelfstandig werken maar om te zorgen dat zo veel mogelijk eerlijke producten in de schappen liggen, zal zij toch echt de winkeliers, de scholen en de verenigingen mee moeten krijgen.

Dat de gemeente dit gelukkig niet helemaal alleen hoeft te doen bewijzen de eerder genoemde steden wel. Daar zijn winkeliers actief die enthousiast het voortouw nemen om anderen te stimuleren om eerlijke producten te verkopen. In een kleine groep zijn we gestart om Ede per 1 oktober 2011 “fairtrade gemeente” te maken. Dit past ook mooi bij de millenniumgemeente die Ede is.

Wie ook betrokken is bij dit onderwerp roep ik op om mee te doen en contact op te nemen met mij.