Eric Leltz  RSS feed    

Bouwen, bouwen, bouwen

Vrijdag 13 maart 2020

Eric Leltz

Samenvatting

Gemeenten bebouwen ieder stukje (snipper)groen in de stad om de vraag naar woningen bij te houden. Hierdoor wordt de stad een anonieme en massieve stenen massa. Dit gaat ten koste van de leefbaarheid. Om het tij te keren zullen bestuurders veel creatiever moeten worden.

Bouwen

Onder druk van de vraag naar woningen zijn gemeenten in rap tempo bezig om groenstroken vol te bouwen. Soms, om de weerstand wat te verdunnen, met het label ‘tijdelijk’ erop. Door dit soort ‘postzegel-projectjes’ ontstaat een anonieme en massieve stad. Om het verlies van groen te compenseren worden bushokjes voorzien van groene daken en worden subsidies verleend voor groene schuurdaken. Dat compenseert onvoldoende de plekken waar inwoners eerst konden recreëren. Bestuurders moeten vooruit kijken en hierbij een afweging maken van belangen. Dat wordt nu, onder druk van de woningvraag, onvoldoende gedaan. Zodoende ligt de nadruk veel te veel op het bouwen van woningen en waar mensen dicht op elkaar wonen, gaat de leefbaarheid drastisch achteruit. Voorbeelden als de Brusselse en Parijse banlieues spreken boekdelen. Voor je het beseft zijn de ‘oplossingen’ van vandaag de problemen van morgen.

Groen

Planten en bomen hebben een grote invloed op de kwaliteit van de leefomgeving. Groen verfraait de omgeving, geeft ruimte aan ontspanning en beweging, zorgt daardoor voor sociale verbindingen en dempt het verkeerslawaai. Daarnaast verbeteren bomen de structuur van de bodem en zorgen ze er voor dat meer water kan worden vastgehouden waardoor er bij hevige regenval minder wateroverlast is. Bomen geven ook schaduw en bevochtigen de lucht. Hierdoor worden extreme temperaturen in de stad beperkt en voelt het koeler. ‘Last but not least’, een groene omgeving levert een belangrijke bijdrage aan de luchtkwaliteit in de stad door het verlagen van de hoeveelheid fijnstof. De verborgen medische kosten van een slechte luchtkwaliteit voor de maatschappij zijn volgens berekeningen van het Astmafonds uit 2015 €4 miljard per jaar. Een onderzoek van Wageningen University & Research uit 2018 geeft zeven redenen om te investeren in groen in de stad.

  1. Groen vermindert de kans op wateroverlast
  2. Groen verkoelt de stad in de zomer
  3. Groen draagt bij aan een betere gezondheid en een hoger welzijn
  4. Groen draagt bij aan sociale cohesie
  5. Groen trekt bedrijven aan
  6. Groen zorgt voor biodiversiteit
  7. Groen verhoogt de waarde van huizen en kantoren en zorgt zo voor hogere lokale belastingopbrengsten. 

Door het ontbreken van groen wordt de drempel om even buiten te spelen steeds hoger. Kinderen spelen dan ook steeds minder buiten. Uit een in opdracht van ‘Jantje Beton’ in 2017 uitgevoerd onderzoek blijkt dat het aantal kinderen dat iedere dag buiten speelt in een jaar is gedaald van 20% naar 14%. En ongeveer 30% van de kinderen speelt nooit of maar één keer per week buiten. Vijf jaar geleden was dat nog 20%. 

Uitdaging

Lokale bestuurders dienen breder te kijken en niet alleen gericht te zijn op bouwen, bouwen, bouwen. Een balans vinden tussen korte en lange termijn doelen, tussen verschillende belangen, vraagt enige creativiteit om zoveel mogelijk groen te behouden. Natuurlijk is er al gekeken naar plekken die omgezet kunnen worden in woningen zoals voormalige bejaardenhuizen, scholen, kerken en kantoren. Maar benut daarnaast bestaande locaties beter. Bouw bijvoorbeeld over de weg, over sporen, ga de hoogte in en werk met verticale tuinen maar laat het bestaande groen zoveel mogelijk groen blijven. 

Op landelijk niveau ligt ook een opdracht. Maak minder dichtbevolkte streken aantrekkelijk om te wonen en te werken en stimuleer het bouwen op water. Drijvende woningen en tuinen zijn een aanwinst voor iedere stad. Dit is allemaal niet van de ene op de andere dag gerealiseerd maar degene die zegt dat het onmogelijk is toont te weinig creativiteit. Natuurlijk had deze opdracht allang moeten worden opgepakt. Door het ontbreken van visie is dit achterwege gebleven. Maar dat is nog geen enkele reden om er nu niets meer aan te doen. Hier ligt een mooie uitdaging voor landelijke en lokale bestuurders.

Dit artikel verscheen eerder op www.gemeente.nu

 

Archief



Rubrieken