Eric Leltz  RSS feed    

Barbertje moet hangen

Zondag 24 februari 2013

eric leltz

Naar verluidt is oud topman van Keulen van SNS Reaal ondergedoken. Een bombardement aan verwensingen via de sociale media waren er teveel aan. Van Keulen lijkt daarmee de personificatie van het kwaad uit de banken sector te zijn geworden. We leven in een tijd waarbij het individu en de emoties voorop staan. Maar velen zijn (nog) onvoldoende in staat om hun emoties te beheersen. En een medium als Twitter draagt hier ook niet echt aan bij. Snel en desgewenst anoniem, kan een breed publiek worden bereikt. Maar deze betrokkenheid bij de samenleving is vaak niets meer dan een betrokkenheid bij zichzelf zonder rekening te houden of anderen hier last van hebben. Daarnaast wordt de kracht van de sociale media nog zwaar onderschat.

Van Keulen kocht in 2006 een vastgoedfonds. De twee decennia daarvoor stegen de vastgoedprijzen maar toen kwam de kredietcrisis. Economen zagen die niet aankomen. Dat zegt veel over die economen. Economie is geen wetenschap. Daar zijn we door schade en schande achter gekomen. Nog niet zo lang geleden was er een alom vertegenwoordigd geloof in de "homo economicus". De mens die rationele keuzes maakt en zich niet laat (af)leiden door emotie. Ik schreef hier op 8 december 2011 onder de kop "homo emotico" al eerder over. Economie is een zoektocht waarbij economen elkaar nog volop kunnen tegenspreken. Dit komt omdat de mens het belangrijkste deel van de economie is. En hoe die reageert is onzeker en onduidelijk. Lees bijvoorbeeld het werk van Kahneman. Psycholoog en Nobelprijs winnaar (2002) van de ...... economie!

Te eenvoudig wordt van Keulen verweten dat hij in 2006 een fout besluit heeft genomen. Achteraf, dus met de ogen van nu kijkend naar de situatie van toen, weten we dat. Toen was dat helemaal niet zo duidelijk te zien. Dus om nu te zeggen dat van Keulen zijn bonus moet teruggeven omdat hij slecht werk heeft geleverd is veel te kortzichtig. Beter is het als van Keulen nooit een bonus had gekregen omdat dit niet past bij de mores van de banken wereld. Helaas zijn we nog niet zover. In dat licht zou het van Keulen wel sieren als hij de bonus teruggeeft. Maar deze geste zou veel meer bankiers, directeuren van wooncorporaties, van verzekeraars, van scholengemeenschappen en van ziekenhuizen, kortom iedereen die zich gedraagt als ondernemer in de vrije markt maar bij een beetje tegenwind bij de overheid durft aan te kloppen, sieren.

Eigen schuld, dikke bult?

Dinsdag 12 februari 2013

Eric Leltz

Is eigen schuld altijd dikke bult? Onlangs stak er zo wat een volkswoede af toen op YouTube een filmpje verscheen waarop een aantal jongeren een andere jongen in elkaar schopten. Omdat de jongens goed herkenbaar in beeld kwamen, waren ze ook snel gevonden en mensen dreigden voor eigen rechter te gaan spelen. De vraag werd actueel of deze vandalen ondanks alles toch nog recht op privacy hebben.

Een soortgelijke discussie ontvouwde zich ook bij een ongeluk waarbij een jongen zwaargewond raakte bij een mislukte stunt. Hij wilde zo lang mogelijk op de motorkap van een rijdende auto liggen maar raakte onder de auto bekneld. De vraag kwam bij mij op wie de kosten van de zorg moet gaan betalen. Moet de maatschappij opdraaien voor kosten die iemand willens en wetens maakt door onnodig risico te nemen? Mijn twitterbericht hierover was de start van een reeks verwensingen: “loser”, “iemand ligt te vechten voor zijn leven en jij hebt het over geld” tot “Ja, GroenLinks, dat zegt alles”. Toch wil ik niet weglopen voor de vraag of de omstandigheden een rol mogen spelen bij de plaats waar de rekening wordt neergelegd.

Maar waar ligt dan de grens? Wie ongezond leeft? Moet die meer gaan betalen? En wat is dan ongezond? Of wie waarschuwingen naast zich neerlegt? En hoe zit het dan met iemand die onbezonnen risico’s neemt? Voor mij zijn de antwoorden duidelijk. Ook voor u?

Een sluimerende revolutie

Woensdag 06 februari 2013

eric leltz

De huidige samenleving is aan het einde van zijn levenscyclus. Maar geen nood, de nieuwe samenleving staat al in de steigers. Ging de vorige transitie van het agrarische tijdperk naar het industriële tijdperk, nu gaan we naar de netwerksamenleving. En net als de vis die het water niet opmerkt, merken veel mensen deze transitie nog niet op. Vreemd, want er zijn toch signalen genoeg. Het is als het bekende plaatje: of je ziet de oude vrouw of je ziet de jonge vrouw. Maar je ziet de vrouwen nooit tegelijk terwijl het toch om dezelfde werkelijkheid gaat.

Er is een bovenstroom die nu nog heerst en haar belangen verdedigt. Deze stroom bestaat uit grote, gecentraliseerde organisaties die gebruik maken van fossiele energie en waar het adagium "meer, meer" geldt. In de bovenstroom bestaat de wereld uit producenten en consumenten.

De onderstroom is zichtbaar in kleinschalige samenwerkingsverbanden zoals "wij willen zon" voor het gezamenlijk inkopen van zonnepanelen of Texelenergie. Of op het gebied van voeding Willem & Drees en in de zorg Buurtzorg en Thomashuizen en CPO in de bouw. En als het over bestuur gaat is het zichtbaar in een beweging als Occupy. In deze wereld bestaan 'procumenten', mensen die producent en consument tegelijk zijn. Kenmerkend zijn duurzaamheid en kleinschaligheid, dicht bij de mensen die het aangaat. Hier gaat het niet om 'meer' maar om 'beter'. Het draait niet om kwantiteit maar om kwaliteit.

Veel mensen willen wel anders en duurzamer leven maar de drempel is nog te hoog. Goede voorbeelden kunnen er dan voor zorgen dat het kantelpunt snel wordt bereikt. Gaat het nu nog met vallen en opstaan, op een gegeven moment krijgen de goede voorbeelden de overhand. En net zoals de winter ineens kan overgaan in de lente, zou de nieuwe duurzame samenleving dan wel eens heel snel voelbaar kunnen worden.

Zorgkosten

Vrijdag 25 januari 2013

zorgkosten

Het Centraal Plan Bureau (CPB) gooide onlangs de knuppel in het hoederhok van de solidariteit. Om de zorgkosten te verlagen stelde ze voor om mensen met een lager inkomen minder premie te laten betalen maar dan moeten ze wel genoegen nemen met een kleiner zorgpakket en dus met minder zorg. Mensen met hogere inkomens zouden, nog steeds volgens het CPB, niet meer bereid zijn om mee te betalen aan een collectieve regeling.

Dit is symptoombestrijding. Het gevolg van dit voorstel is namelijk niet dat de zorgkosten omlaag gaan. Er zullen namelijk nog steeds kosten worden gemaakt. Alleen is het gevolg dat een deel van die kosten, namelijk dat deel dat niet in het uitgeklede zorgpakket zit, niet meer uit de premies hoeft te worden betaald maar dat de mensen dit zelf moeten betalen.

Deze vorm van klassenzorg is dus niet het antwoord op stijgende zorgkosten. Dat is het aanpakken van de directe oorzaken van de stijging van de zorgkosten wel. Dan gaat het bijvoorbeeld over marktwerking, over specialisten die niet in loondienst een wel erg hoog salaris ontvangen, over verspilling omdat managementlagen niet goed met elkaar samenwerken en over het ontbreken van transparantie waardoor het afleggen van verantwoording een enorme wissel op de organisatie trekt. Investeer wel in preventieve maatregelen als het verbeteren van arbeidsomstandigheden zowel fysiek als in hoe mensen worden aangestuurd, het verbeteren van leefomstandigheden en het verkleinen van de armoede. Want dat lager opgeleiden meer zorgkosten maken heeft ook te maken met hun leef-, woon- en werkomstandigheden. Dit is natuurlijk nooit een excuus voor degene die zich de ene dag vol propt en zich de andere dag meldt bij de fysiotherapie. Daar past alleen gedragsverandering.  

Maar het voorstel van het CPB zou het failliet zijn van de samenleving waar ik in wil leven. Als we niet meer solidair zijn met elkaar valt de samenleving in vele losse delen uit een en daar worden we allemaal slechter van. Ook de "rijken" omdat hoe zichtbaarder de verschillen en hoe onverschilliger we tegenover elkaar staan, hoe groter de spanning in de samenleving. Niet doen dus.

Archief



Rubrieken